2021 Listeleri / KİTAPLAR

Her yıl bir gelenek haline gelmiş olan giden yılın en'leri, giden yılın listeleri kervanına birkaç liste ile ben de katılmak istedim. Benim listem 2021 de yayınlanmış kitaplardan oluşmuyor, içinde bir iki tane olabilir ama bu liste ve kitaplar hakkında fikirler bana ait.

Bu listede bir sıralama olmayacak yani bir ilk 5, ilk 10 listesi değil bu...

Eleanor Oliphant Gayet İyi, Gail Honeyman. - Pegasus Yayınları

Uzun zamandır roman okuyamıyorum aslında, hele bestseller romanlardan uzak duruyorum. Kitap kapağında tam bir kişisel gelişim klişesi yazılı olduğundan "hayat dolu birine dönüşmek istiyorsanız bu romanı okuyun" uzun süre kitaplıkta okumadığım kitaplar rafında durdu. Bir gece uyku tutmayınca okumaya başladım, okuması rahat, kafa yormayan, bir hikaye. Hele 2019 dan başlayan dünyanın bu gergin kasvetli ortamından bir süreliğine çıkmak için iyi bir seçenek.

Kör Baykuş, Sâdık Hidâyet - Yapı Kredi Yayınları

Behçet Necatigil tercümesiyle Modern İran edebiyatının önemli kalemlerinden biri olan Sâdık Hidayet'in hoş bir romanı. Sınırlarımız farklı olsa da hikâye o kadar bizden ki, okumaya başlandın mı, hiç yabancılık çekmeden sonuna kadar gidiyorsunuz.

Kitaptan bir pasaj şöyle, benim çok hoşuma gitmişti okurken, sebebini hâlâ biliyorum ama;

"Çocukluğumu yaşamak istiyordum, ama gelince anladım; her şey çetin ve acı verici, hep o günlerdeki gibi!"

Kör Saatçi, Richard Hawkins

Gen Bencildir ile başlayan Hawkins rüzgârının bence en sağlam kitabıdır, Kör Saatçi. Doğal seçilim yoluyla gerçekleşen evrimin yaşamın karmaşık tasarımını sağlam bir bilimsel temellendirmeyle anlatan biliminsanı Hawkins'in bu kitabı doğayı ve hayatı anlamak için okumak gerekiyor.

Başkaldıran İnsan, Albert Camus - Can Yayınları

Camus yayınlandığı dönemden bu güne kadar tartışmalara yol açan bu kitabına şu cümlelerle başlar; "Kimdir başkaldıran insan? Hayır diyen biri." Başkaldıran İnsanı okurken satır aralarında Kierkegaard'ı ve Dostoyevski'yi bulmak sizleri şaşırtmasın. Camus onları kendine öncül seçtiğini o satırların arasına saklamıştı.

MARTA, Obsesif Daktilo - Cinius Yayınları

Genç bir kalem, kıvrak kelimeler. Hikayeleri günümüz gencinin ruh halini, hatta beyin tomografisini veriyor diyebiliriz. Arka kapağında yazanlar kitap hakkında bilgi verebilir size. (Bir sır vereyim; kitabı basılmadan önce yazarının değer verip yollaması sebebiyle bir gece de okumuştum)

"Tanımların, fizik kurallarının ya da matematik formüllerinin bile değersizleştiği bir an hayalimde. Karmaşa, hiçlik ve etrafı genişleyen sonsuz kara madde ile çevrili bir insan göz bebeğimde. Büyük patlama ve tanrı parçacığı bedenimde ama ahlaki değerlere aykırı bulunduğu için bir takım insanlar tarafından kabul görmemiştim ya da boşluğu doldurmak için verilmiş olan savaşta çekilmiş kılıçlar sona varmak için ..."

Bir Yazarın Günlüğü 1-2, Dostoyevski - Yapı Kredi Yayınları

Pandemi döneminde yeniden keşfedilen büyük Rus Romancısı Dostoyevski'nin çıkardığı dergide (derginin adı da Bir Yazarın Günlüğü) yayınlanan yazıların toplanmış hali. Yaşadığı dönemin toplumsal ve siyasal olaylarını tam bir Slav milliyetçisi edasıyla kaleme alan Dostoyevski görmüş olduğu yanlışları belirtirken bir taraftan da Slavların birleştirilmesi ülküsü üzerine fikirler ortaya atmaktaydı. Kimi zamanda fantastik, duygu yüklü kısa hikayeler yazmıştı. Büyük kalemin toplum gözlemlerini içeren bu yazılar okumaya değer.

Son Doğal İnsan. Neren Geldik Nereye Gidiyoruz? Robert A. Norman, Sharad P. Paul - İş Bankası Yayınları

Bugün için bile ne kadar doğal olduğumuz tartışılabilir ama, bu bilim serisinde İnsanın o korktuğu yapay dünyaya doğru olan yolculuğu çok güzel anlatılıyor. Ben bu Bilim serisiyle bu kitapla tanıştım, sonra diğerlerini de okudum. Listeyi hazırlarken ilk göz ağrısı olduğundan bu kitabı seçtim diyebilirim. (Bilim serisinin üçüncü kitabıdır aslında)

"Bir gün Son Doğal İnsanı çok özleyebiliriz, ne var ki belki de türümüzü devam ettirmek ve daha da ileriye gitmek için gereken niteliklere ancak geleceğin değiştirilmiş insanı sahip olabilir."

TOL, Murat Uyurkulak - Metis Yayınları

Merhume, Murat Uyurkulak - Can Yayınları

Bazuka, Murat Uyurkulak - Metis Yayınları

En baştaki roman okumayı bıraktığımı söylemiştim. Uzun yıllar belki 10-12 yıl roman okuyamadım, keyif alamadım okurken. Murat Uyurkulak'ın TOL romanı ile yavaş yavaş yeniden başladım. Bu arada Uyurkulak fanı olup çıkmışım o ayrı bir konu. Tol romanını okurken kahkahalardan güldüğüm anları hiç unutmuyorum hâlâ. Öyle bir içine alıyor ki kelimeleriyle Uyurkulak romanın içine okuru, tren hangi istasyonda mola verse içki ve sigara almaya kahramanlarla beraber gidiyorsunuz.

Bir gün zengin olursam bu Tol romanının filmini çekeceğim. Bir dönem romanı bu kadar mı dönemi anlatır. Diğer kitaplarını niye verdim, aynı keyfi alacağınızdan emin olduğum için.

Çerkes Sürgünü. BİR SOYKIRIM ÖYKÜSÜ, Ekrem Hayri Peker - Gece Kitaplığı-

Tarih konusunda kendini üstadım olarak gördüğüm Peker'in bu kitabı tarih ve tekstil konusunda bir çok kitabı olan ve tarih konusunda ciddi bir platform olan belgeseltarih.com kurucularından olan Sayın Peker, kitabına yazdığı giriş yazısında kitabı şöyle anlatıyor; "Anavatanları Kafkasya'dan 1864 yılında sürülen Adiğelerin acı öyküsünü yazmak istedim."

O acı öyküyü yazarken, aynı zaman da Kafkasya'nın tarihini de didik didik etmektedir. Bildiğimiz çoğu şeyin yanlış olduğunu, bir o kadar da bilmediğimiz şey olduğunu bu o acı öyküye giden olayları bize hissettirmekte ve bir tarihçi olarak öğretmekte.

Yine anlatmaya başlarken paylaştığı bir söz var ki, bu coğrafya da hep sorun olan "dil" konusunu bir cümle de anlatıyor; "Dili Olmayanın Milleti Olmaz - Bze Zimiem Lhepk Yiep"

Doğum Lekesi Gibi Bir Gülümseme, Barış Bıçakçı - İletişim Yayınları-

Bıçakçı Modern Türk Edebiyatının artık kendini kabul ettirmiş, hikayecilik sıfatını hakkeden bir kalem. On dört hikaye hepsi birbirinden güzel.

Eşelek hikayesinden bir paragraf;

"On dört kişiydik. Hepimiz bir şey bekliyor, bir şey umuyorduk. Aşk, dostluk, değişim, anlam, mucize ... Hafta da bir toplanıyorduk. Ne olacaksa bu süreklilik sayesinde olacaktı. Bunu hepimiz hissediyor, hiçbir toplantıyı kaçırmamaya çalışıyorduk."

Tarihsel Süreç İçinde Dünya Ekonomisi, Mahfi Eğilmez - Remzi Kitabevi-

Dünya tarihini savaşlar mı, tanrılar mı, krallar mı yoksa ekonomi ya da meşhur görünmez el mi yazmıştır? Aslında o savaşlar, tanrılar ve krallar nasıl o para ve ekonomik üstünlük için yapılmıştır, Mahfi hocasının sade ve akıcı kaleminden okumak çok iyi gelecek. Hele ki bu coğrafyanın nadir İktisatçılarından birinin kaleminden iktisat ve dünya, iktisat e insana şöyle derli toplu bakmak faydalı olacaktır.

ORTA YOL, Kortay Hira - Phoeniz yayınları-

Dünya siyaseti iki kutuplu dünyadan kutupsuz bir dünyaya doğru geçişle birlikte büyük bir tıkanıklık ve kriz içinde. Birçok farklı teori ortada dolaşırken 1990ların ortasında Üçüncü yol diye bir kavram çıktı. Birçok siyasetçi bu yola çıktı ama, baştaki heyecan kalmayınca yol pek talep görmemeye başladı. Orta Yol, üçüncü yol heyecanını yaşatır mı acaba bilmem ama siyaset bilimine meraklı olan insanların bir gözden geçirmesi gereken kitap.

KUKLANIN RUHU. İnsan Özgürlüğüne Kısa Bir Bakış, John Gray. - Yapı Kredi Yayınları-

"Bir kukla özgürlük yokluğunun cisimleşmiş hali gibi görünebilir. İster gizli bir elle hareket ettirilsin ister iplerle oynatılsın kuklanın kendi iradesi yoktur."

John Gray bu kitabında ki bu kitap çok provokatif bir kitap, insan özgürlüğünü din, felsefe ve fantastik edebiyat örneklerini irdeleyerek gözümüzün önüne seriyor.

Oyun Dürtüsü, Juli Zeh -Metis Yayınları-

Pragmatik bir kahramanın hikayesini anlatıyor Zeh, Oyun Dürtüsü'nde. İyi-kötü ayrımının yerini işlevsel-işlevsel olmayan ayrımına bıraktığı, ahlakın bir endüstri normuna dönüştüğü ve gerçekliğin kendi kopyalarını taklit ettiği çağımızda, insani bir şey hissedebilmek için "kalp piline" gerek duyan neslin iki üyesini anlatıyor.

Dört Gelecek, Kapitalizmden Sonra Hayat, Peter Frase -Koç Üniversitesi Yayınları-

Krizler bin yılında insanın içinde olduğu her şey yeni bir kriz yaratmakta. Kürel iklim krizi, kimlik krizleri, ideoloji krizleri, ekonomik krizler, gelir eşitsizlikleri, hakların gasbı, devlet-kişi krizleri. Ütopyadan distopyaya doğru giden bir insanlık hikayesi.

"Bugün dünyanın sona erdiğini hayal etmek, kapitalizmin sona erdiği hayal etmekten daha kolay."

Sahilde Kafka, Haruki Murakkami - Doğan Kitap-

Benim Murakami ile tanışmam bu kitap ile oldu. Japon edebiyat kalemlerinin kitaplarını okurken öncesinde Japon edebiyatı hakkında birazcık bilgi sahibi olmak, hiç değilse Japon kültürüne aşina olmak gerekir. Murakkami gerçekten dünya dilinde bir kitap yazmış. Karakterler Japon, hikaye mekanları Japon ama anlatım ve hikaye dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir insanı bile etkileyebilecek şekilde kurgulanmış.

Malina, Ingeborg Bachman - Yapı Kredi Yayınları

Yeni binyılın Avrupa romanın en önemli eserlerinden birdiri Malina. Romanı ve romancılığı yeniden tasarımlayan bir tarzı vardır. Klasik roman gibi değildir. Bachman bu yazım şekliyle nasıl kült olabilmiş derseniz kendisi bir Heidegger uzmanı. Onun felsefedeki dil ve yazım becerilerini kelime ve tarz üretme yeteneğini çok iyi keşfetmiş bir edebiyatçı ve felsefeci. Bir de Wittgenstein etkisi yadsınamaz. Bu yepyeni roman deneyimi ile tanışmak için geç değil.