KALİTELİ ŞARAPLIK BEYAZ ÜZÜM ÇEŞİTLERİ
NARİNCE
Narince, Tokat özellikle Kazova yöresinde yetiştirilen beyaz üzüm çeşididir. Tokat ve Amasya yörelerindeki bağların %80-90'nı bu çeşitten kurulmuştur. Denizli'nin Güney ilçesi ile Nevşehir'in Gülşehir ilçelerinde de narince bağları oluşturulmuştur. Tokat yöresi üzümü olan Narince üzümü, Karadeniz kıyısına yakın dağların güneyindeki Anadolu yaylasında yetişirilmektedir. Beyaz şarap üretiminde kullanılan narincenin Anadolu orijinli üzümler içinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Yerli çeşitlerimiz arasında en kaliteli sek ve dömisek şarap yapılan çeşitlerden biridir. Hem sofralık hem de şaraplık olarak üretilir. Renk olarak yeşile çalan sarı renkte (Kirli yeşil), biçim olarak iri ve ovaldir. Sek şarap üretiminde kullanıldığı gibi, Anadolu'nun diğer önemli şaraplık üzümleri ile (Emir, Sultaniye) yapılan kupajlarda da kullanılır.
Adı gibi narin bir üzümdür. Adı tahminlere göre bu narin yapısından gelmektedir. Narince'nin kabuğu incedir. Lezzeti kırılgandır. Hemen işlenmek ister. Çok fazla dolaştırılmaktan hoşlanmamaktadır.
Anavatanı Tokat'tan başlayarak Yeşilırmak vadisi boyunca Narince üzümlerine rastlanmaktadır. Sivas'ta günümüzde pek şaraplık üzümden sözedilemiyorsa da, çok iyi Narince örneklerinden bazılarına çok nadir de olsa rastlanabilmektedir. Özellikle karasal iklimin nemli Karadeniz iklime geçiş noktası olan Tokat, narince için uygun toprak ve iklim şartları sunar. Tokat iklimini belirleyen asıl öğe olan Yeşilırmak'ın derin vadilerinde yüzyıllardır yetiştirilen bir tür olan narince, özel aromasıyla dömisek beyaz şaraplarda tercih edilir.
Yeşilırmak havzasında, karasal iklim ile karadeniz iklimi arasında geçiş noktası oluşturan 500 - 600 rakımlı yaylalarda yetiştirilmektedir. Killi - Kumlu - Çakıllı toprak yapısı bölgeye hakimdir. Budama döneminde kısa veya karışık budanmaktadır. Hasadı ekim ayında yapılmaktadır.
19. Yüzyılda Anadolu coğrafyasını mesken tutan misyoner papazlar özellikle de Cizvit rahiplerinin günlüklerinde sıkça bahsedilen kendi ürettikleri "tatlı şarabın" kaynağı bu üzümdür. Üzümün asıl narınliği yapısından çok, hoş bir aroması olmasından kaynaklanmaktadır. Orta Avrupa ülkelerinin çok severek içtikleri hafif tatlı şaraplara Narince ciddi rakip olma potansiyeline sahiptir. Özellikle üreticiler tarafından titiz olarak hazırlanacak bir dömisek şarabın emsalleri arasında rahatça yer bulacağı aşıkardır.
Günümüzde Narince üzümün iki büyük düşmanı bulunmaktadır. Biri küresel ısınmadır. Biğer sarma dolmadır. Daha doğrusu son yıllarda gittikçe artın sarma dolma terörüdür. Evet sarma dolma yeme merakı, bu yaprakları hem lezzet hem de inceliğiyle rakipsiz olan üzümün en büyük baş belasıdır. Yetiştiriciler bugünlerde üzümden çok yapraktan para kazandıkları için tam bahar aylarında yani asmanın yaprağına en ihtiyaç duyduğu zamanlarda gelir sarmalık olması için yaprakları toplamaktadır. Yaprakları toplanmış asmalardan iyi üzüm alma şansı yoktur. Aslında bu yapılan işlem çok yanlıştır. Asma yaprağı özümleme yaparak şekerleri üreten organdır. Yaprakların azalması normal olgunlaşma periyodu içinde yapraklardan tanelere şeker akımının azalmasına neden olmaktadır. Böylece yeterince tatlılık sağlanamamaktadır. Üzümün karakteristik özelliği bozulmaktadır.
Narince üzümü dömisek şarabı üretimi için çok uygun ise de sek şarap üretiminde de kullanılmaktadır. Sek şaraplarında % 12-13 alkol ve 5.0-5.5 g/L asit bulunmaktadır. Dömisek şaraplarda ise alkol % 12 ve asit 5.5 g/L dolayında olması ile birlikte % 2-3 kadar şeker bulunması gerekmektedir.
Genellikle turunçgiller ağırlıklı bir meyve aroması bulunan ve zaman zaman kır çiçeklerini andıran floral tonlar da içeren bir üzüm olan Narince, köpüklü şarap yapımında da kullanılmaktadır. Emir üzümü ile yapılan kupajları çok hoş bir denge yakalar. Fıçı uygulamasının yakıştığı şaraplardandır.
Yağlı gövdeli ve yapılı şaraplar veren bir üzümdür. Narince’den elde edilen şaraplar zengin ve dengeli bir yapıya sahip olup, yıllandırılmaya müsaittirler.
Narince içkilecek bir sofrada ona eşlik edebilecek yemekler; Yağlı ızgara balıklar, ordövrler, baharatlı tavuk yemekleri, sirkesiz salatalar ve soğanlı yemeklerle mükemmeldir.
Turunçgiller
Armut: Narince’nin meyve aromaları arasında olgun elma, armut ve ayva da zaman zaman bulunabilir. Bazen meyve profili daha tropik meyvelere (kavun, kayısı, ananas) yönelebilir.
Beyaz çiçek: Özellikle sıcak bölgelerde yetişen üzümlerin şaraplarında görülür.
Mineral: Narince bazen kireçsi, bazen topraksı alt tonlara sahiptir.
Vanilya: Meşe fıçıların şaraba kattığı aromalardandır.
Kaynakça:
https://isparta.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Faydal%C4%B1%20Bilgiler/%E2%80%8BBitkisel%20Yeti%C5%9Ftiricilik/Ba%C4%9F%20Yeti%C5%9Ftiricili%C4%9Fi/Sofral%C4%B1k%20ve%20%C5%9Earapl%C4%B1k%20%C3%9Cz%C3%BCm%20%C3%87e%C5%9Fitleri.pdf
Comments